Nederlands - Modern Grieks

De volgende woordsoorten worden in het Moderne Grieks verbogen:

• Lidwoorden
• Zelfstandige naamwoorden
• Bijvoeglijke naamwoorden
• Persoonlijke voornaamwoorden
• Telwoorden

De volgende woordsoorten worden in het Moderne Grieks niet verbogen:

• Bijwoorden
• Bezittelijke voornaamwoorden
• Voegwoorden
• Voorzetsels

In het Moderne Grieks hebben we te maken met de volgende naamvallen

• de nominatief [ de 1ste naamval] - η ονομαστική
• de genitief [de 2de naamval] - η γενική
• de datief [de derde naamval (komt alleen nog voor in enkele oude uitdrukkingen)] - η δοτική
• de accusatief [de 4de naamval] - η αιτιατική
• de vocatief [de vijfde naamval] - η κλητική

De werkwoorden worden in het Moderne Grieks vervoegd:

• Het actieve Griekse werkwoord wordt altijd aangegeven in de eerste persoon enkelvoud bijv. «γράφω» - ik schrijf.
• Het persoonlijke voornaamwoord wordt meestal niet gebruikt.
• De uitgang geeft de persoon aan en er zijn zes persoonsvormen.
• De meeste werkwoorden hebben drie vormen t.w. de actieve, de medio-passieve en de passieve vorm.
• De uitgang «-μαι», bijv. «γράφομαι» - zich inschrijven, registreren, geeft de medio-passsieve vorm en de passieve vorm aan in de eerste persoon enkelvoud.

In het Grieks kun je elkaar op verschillende manieren begroeten

Bij binnenkomst kun je bijv. het volgende zeggen:

Bij het weggaan zeg je bijv.:

Grammatica

De zwakke persoonlijke voornaamwoorden zijn woordjes van een lettergreep, zonder accent. Ze worden gebruikt als er niets te benadrukken is. De tweede naamval is de basis voor de bezittelijke voornaamwoorden.

De zwakke vorm van de persoonlijke voornaamwoorden

Enkelvoud - Ενικός Αριθμός

Naamvallen	1ste persoon	2de persoon	3de pers. mannelijk	3de pers. vrouwelijk	3de pers. onzijdig
1ste nv	--	--	τος	τη	το
2de nv	μου	σου	του	της	του
4de nv	με	σε	τον	τη(ν)	το

Meervoud - Πληθυντικός Αριθμός

Naamvallen	1ste persoon	2de persoon	3de pers. mannelijk	3de pers. vrouwelijk	3de pers. onzijdig
1ste nv	--	--	τοι	τες	τα
2de nv	μας	σας	τους	τους	τους
4de nv	μας	σας	τους	τις/τες	τα

Het gebruik van de nominatief (1st naamval) van de zwakke persoonlijke voornaamwoorden is beperkt to uitroepen of vragende constructies, o.a. met behulp van het partikel «να» en het bijwoord «πουν'» («να πουν'» - om te zeggen)

De zwakke persoonlijke voornaamwoorden worden gebruikt in nauw verband met werkwoorden, zelfstandige naamwoorden en bijwoorden en enkele andere woorden waarmee ze verbonden zijn. Ze kunnen niet worden gescheiden van het werkwoord, in feite zijn ze onlosmakelijk verbonden met het werkwoord waaraan zij voorafgaan of dat ze volgen.

Als de gebiedende wijs of het gerundium (eng. ing-vorm) gebruikt worden dan komt het zwakke persoonlijke voornaamwoord direct achter het werkwoord te staan.

Voorbeelden van het zwakke persoonlijke voornaamwoord als lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp van het werkwoord:

 

Als een zwak persoonlijk voornaamwoord gebruikt wordt als een lijdend voorwerp, dan verschijnt de naamval in de accusatief (4de naamval, zin 1, 3 en 4) en als het gebruikt wordt als een meewerkend voorwerp, verschijnt de naamval in de genitief (2de naamval, zin 2 en 5). Als beiden voorwerpen gebruikt worden moet de eerste de persoon aangeven en de tweede de derde persoonsvorm. In dat geval gaat het meewerkend voorwerp vooraf aan het lijdend voorwerp (zin 6 en 7)

Hetzelfde komt voor als een zwak persoonlijke voornaamwoord gebruikt wordt met de gebiedende wijs (zin 8, 9 en 10) of het gerundium (eng. ing-vorm in de zinnen 11 en 12), dan kan het meewerkend voorwerp vooraf gaan aan het lijdend voorwerp.

De benadrukte vorm van het bezittelijke voornaamwoord is een combinatie van een zwak persoonlijke voornaamwoord in de genitief (2de naamval), voorafgegaan door het bijvoeglijke naamwoord «δικός, -ή, -ό» - eigen.:

De benadrukte vorm van het bezittelijke voornaamwoord:

naam vallen	Mannelijk enkelvoud - αρσενικό ενικός
	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters
	1st	δικός μου	δικός μας	δικός σου	δικός σας	δικός του	δικός τους
	2nd	δικού μου (μουδικό)	δικού μας	δικού σου (σουδικό)	δικού σας	δικού του	δικού τους
4th		δικό μας		δικό σας	δικό του	δικό τους

naam vallen	mannelijk meervoud - αρσενικό πληθυντικός
	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters
	1st	δικοί μου	δικοί μας	δικοί σου	δικοί σας	δικοί του	δικοί τους
	2nd	δικών μου	δικών μας	δικών σου	δικών σας	δικών του	δικών τους
4th	δικοί μου	δικοί μας	δικοί σου	δικοί σας	δικοί του	δικοί τους

naam vallen	vrouwelijk enkelvoud - θηλυκό ενικός
	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters
	1st	δική μου	δική μας	δική σου	δική σας	δική του	δική τους
	2de	δικής μου	δική μας	δικής σου	δική σας	δικής του	δική τους
4de	δική μου	δική μας	δική σου	δική σας	δική του	δική τους

naam vallen	vrouwelijk meervoud - θηλυκό πληθυντικός
	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters
	1st	δικές μου	δικές μας	δικές σου	δικές σας	δικές του	δικές τους
	2de	δικών μου	δικών μας	δικών σου	δικών σας	δικών του	δικών τους
4de	δικές μου	δικές μας	δικές σου	δικές σας	δικές του	δικές τους

naam vallen	onzijdig enkelvoud - ουδέτερο ενικός
	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters
	1st	δικό μου	δικό μας	δικό σου	δικό σας	δικό του	δικό τους
	2de	δικού μου	δικού μας	δικού σου	δικού σας	δικού του	δικού τους
4de	δικό μου	δικό μας	δικό σου	δικό σας	δικό του	δικό τους

naam vallen	onzijdig meervoud - ουδέτερο πληθυντικός
	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters	een bezitter	meer bezitters
	1st	δικά μου	δικά μας	δικά σου	δικά σας	δικά του	δικά τους
	2de	δικών μου	δικών μας	δικών σου	δικών σας	δικών του	δικών τους
4de	δικά μου	δικά μας	δικά σου	δικά σας	δικά του	δικά τους

Enkele voorbeelden met deze vorm zijn:

Zoals in bovenstaande schema's te zien is worden de vormen verbogen volgens het type bijvoegelijk naamwoord met de uitgang op: «-ός, -ή, -ό» in de mannelijke, vrouwelijke en onzijdige vorm a.v.: «δικός μου, δική μου, δικό μου», overeenkomstig het zelfstandige naamwoord dat het geslacht, het enkel- en meervoud en de naamval bepaald, terwijl de combinatie ook zelfstandig gebruikt kan worden:

In deze les worden de volgende werkwoorden, zelfstandige naamwoorden, voorzetsels, lidwoorden, bijwoorden en bijvoeglijke, persoonlijke- en bezittelijke voornaamwoorden gebruikt, incl. b.g. notities, in zinnen gebruikt:

Grieks	Nederlands
	betekenis	woordsoort
ανοίγω	openen	regelmatig werkwoord met actieve en passieve vormen
γελάω, γελώ	lachen, giechelen	regelmatig werkwoord met actieve en passieve vormen
γράφω	schrijven	regelmatig werkwoord met actieve vorm en een onregelmatige passieve vorm
δίνω	geven	onregelmatig werkwoord met actieve en passieve vormen
θέλω	willen	onregelmatig werkwoord met een actieve vorm
κάνω	doen,maken	onregelmatig werkwoord met een actieve vorm
ξέρω	weten,kennen	onregelmatig werkwoord met een actieve vorm
η πόρτα	deur, poort	vrouwelijk zelfstandig naamwoord
το βιβλίο	het boek	onzijdig zelfstandig naamwoord
το λάθος *	de fout	onzijdig zelfstandig naamwoord
η στιγμή	het moment	vrouwelijk zelfstandig naamwoord
το ποδήλατο	de fiets	onzijdig zelfstandig naamwoord
λάθος *	fout, verkeerd	bijwoord
τώρα	nu	bijwoord
γιατί	waarom	voegwoord
λάθος *	slecht, incorrect	bijvoeglijk naamwoord
κόκκινος, -η, -ο	rοοd	bijvoeglijk naamwoord
πλούσιος, -α, -ο	rijk	bijvoeglijk naamwoord
με	met	voorzetsel

* «το λάθος» is een onregelmatig zelfstandig naamwoord waarvan de verbuiging is a.v.:

naamval	enkelvoud	meervoud
nominatief	λάθος	λάθη
genitief	λάθους	λαθών
accusatief	λάθος	λάθη
vocatief	λάθος	λάθη

Het wordt gebruikt, in de onverbuigbare vorm, als een bijvoeglijke voornaamwoord b.v. « λάθος στιγμή» - slecht moment en als een bijwoord b.v. «κατά λάθος» - per ongeluk.

Enkele zinnen gevormd met de woorden van les 1 en 2:

Grieks	Nederlands
1. Τώρα κάνεις λάθος.	Nu maak je een fout.
2. Ο πατέρας μου ανοίγει την πόρτα.	Mijn vader opent de deur.
3. Πηγαίνει στο σχολείο με το ποδήλατο.	Hij gaat op de fiets naal school.
4. Της δίνει ένα βιβλίο.	He gives he a book.
5. Η δική της οικογένεια είναι πολύ πλούσια.	Haar eigen familie is zeer rijk.
6. Ο δικός μας δάσκαλος γράφει κάτι λάθος.	Onze eigen onderwijzer schrijft iets verkeerd.
7. Γελάει σε λάθος στιγμή.	Hij/Zij lacht op het verkeerde moment.
8. Ο δικός της αδελφός ανοίγει την πόρτα γελώντας.	Heaar eigen broer opent de deur lachend.
9. Γιατί είναι δύσκολο το μάθημα;	Waarom is de les moeilijk?
10. Δεν ξέρουν γιατί.	Zij weten niet waarom.
11. Το σπίτι έχει κόκκινη πόρτα.	Het huis heeft een rode deur
12. Θέλουν να πάνε στο σπίτι με το ποδήλατο.	Zij willen naar huis gaan op de fiets.
13. Αγοράζουν το βιβλίο στο μαγαζί του.	Ze kopen het boek in zijn winkel.
14. Δίνουν το βιβλίο στη μητέρα τους.	Zij geven het boek aan hun moeder.

De zinnen 3, 5, 9, 11 en 13 zijn een combinatie van de werkwoorden van les 1, nieuwe nieuwe zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, bijwoorden en bezittelijke voornaamwoorden. In de zinnen 5 en 6 worden de benadrukte bezittelijke voornaamwoorden gebruikt.

Werkwoorden

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het actieve werkwoord «ανοίγω».

• In de tweede zin is «ανοίγω» gebruikt in de derde persoon mannelijk (vanwege «ο πατέρας»). Het is en regelmatig werkwoord en heeft ook een passieve vorm, t.w. «ανοίγομαι». Het heeft verschillende andere betekenissen, o.a. bloeien, het vuur openen, ongedaan maken, inschakelen, overschakelen en nog vele anderen.
• «ανοίγει» in zin 2 en 8 zijn vervoegd in de 3de persoon enkelvoud.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het actieve werkwoord «γελάω, γελώ».

• «γελάω, γελώ» is een regelmatig werkwoord met een actieve en passieve vorm. Het is een werkwoord dat past in categorie 2 van de tweede vervoeging zie hier voor de stam voor de tweede vervoeging
• «γελάει» in zin 7 is de 3de persoon enkelvoud.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het actieve werkwoord «γράφω».

• De actieve vorm van het werkwoord «γράφω» is regelmatig. Deze vorm wordt vervoegd zoals de werkwoorden in categorie 3 van de eerste vervoeging. De passieve vorm «γράφομαι» echter is onregelmatig, mede vanwege de vorming van het passieve voltooide deelwoord, dat bij dit werkwoord wordt verkregen van de stam «γραφ-». Omdat dan de klinker combinatie «-φμ-» zou ontstaan, waarbij de «φ» van «γραφ-» voorafgaat aan de «μ» van (van «-μένος») wordt hier de combinatie «-μμ-» gebruikt.
• In zin 6 wordt «γράφει» gebruikt in de 3de persoon enkelvoud.
• Zie de stam voor de eerste vervoeging.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het actieve werkwoord «δίνω».

• Zowel de actieve als de passieve vormen van het werkwoord «δίνω» is onregelmatig. Met name de aoristus, de voltooide tijden en de 2de toekomende tijd wijken af van het normale patroon
• In bovenstaan zin 4 wordt «δίνει», dat betekent de 3de persoon enkelvoud en «δίνουν» in zin 14 de 3de persoon meervoud.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het actieve werkwoord «θέλω».

• Het werkwoord «θέλω» heeft alleen een actieve vorm en het is onregelmatig.
• The verb «θέλω» has only an active voice and it is irregular.
• «θέλουν» in zin 12 is de 3de person meervoud van het werkwoord, gevolgd door het partikel «να», het merkteken van de aanvoegende wijs, en de 3de persoon meervoud van de aoristus van de aanvoegende wijs van het werkwoord «θέλω».
• «θέλουν» in zin 13 is de 3de persoon meervoud.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het actieve werkwoord «κάνω».

• Het werkwoord «κάνω» heeft alleen een actieve vorm.
• In zin 1 wordt «κάνεις» gebruikt in de 2de persoon enkelvoud.
• Het werkwoord «κάνω» wordt in standaard zinnen gebruikt maar in tal van uitdrukkingen met verschillende betekenissen. Zie hiervoor bovenstaande link naar het hele vervoegde werkwoord.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het actieve werkwoord «ξέρω».

• Het werkwoord «ξέρω» is onregelmatig, met alleen de actieve vorm. Slechts een paar tijden worden gebruikt, zoals de onvoltooid tegenwoordige tijd de onvoltooid verleden tijd, de doorlopende onvoltooid toekomstige tijd van de aantonende wijs, de tegenwoordige tijd van de aanvoegende wijs, de tegenwoordige tijd van de gebiedende wijs en het tegenwoordige deelwoord.
• Voor «ξέρουν» in zin 10 is de 3de persoon meervoud gebruikt.