Nederlands - Modern Grieks

• Een puntkomma wordt in het Moderne Grieks als vraagteken gebruikt.
• Enkele persoonlijke voornaamwoorden zijn «εγώ» en «εσύ» - ik en jij. Ze worden alleen gebruikt als men iets wil benadrukken. In alle andere gevallen geeft de uitgang van het werkwoord de persoonsvorm aan. De persoonlijke voornaamworden worden verbogen naar naamval en enkel- en meervoud.
• Enkele bezittelijke voornaamwoorden zijn «μου» en «σου» - mij en jouw en «μας» en «σας» - onze en uw of jullie. Bezittelijke voornaamwoorden worden niet verbogen.
• Het voegwoord «κι» of «και» betekent en en ook ook.
• De vormen van de bepaalde lidwoorden de en het zijn in de 1ste naamval mannelijk, vrouwelijk en onzijdig resp. «ο», «η» en «το». Ze worden verbogen naar naamval en enkel- en meervoud. De drie vormen van het onbepaalde lidwoord een zijn «ένας», «μία, μια» en «ένα». Ze worden verbogen naar naamval en enkelvoud. Voor eigennamen wordt in het Moderne Grieks het bepaalde lidwoord gebruikt.
• Bijwoorden, zoals «πού » en «παντού» - waar en overal zijn onverbuigbaar.
• Zelfstandige naamwoorden kunnen van het mannelijke, vrouwelijke en onzijdige grammatikale geslacht zijn. Ze worden verbogen naar naamval en enkel- en meervoud.
• De bijvoeglijke naamwoorden kunnen van het mannelijke, vrouwelijke en onzijdige grammatikale geslacht zijn. Ze worden in het Moderne Grieks verbogen naar naamval en enkel- en meervoud.

Grammatica

De sterke vorm van de persoonlijke voornaamwoorden

Enkelvoud - Ενικός Αριθμός

Naamvallen	1ste persoon	2de persoon	3de pers. mannelijk	3de pers. vrouwelijk	3de pers. onzijdig
1ste nv	εγώ	εσύ	αυτός	αυτή	αυτό
2de nv	μού/μου	σού/σου	αυτού	αυτής	αυτού
4de nv	εμένα/με	εσένα/σε	αυτόν	αυτήν	αυτό

Meervoud - Πληθυντικός Αριθμός

Naamvallen	1ste persoon	2 de persoon	3de pers. mannelijk	3de pers. vrouwelijk	3de pers. onzijdig
1ste nv	εμείς	εσείς	αυτοί	αυτές	αυτά
2de nv	μάς/μας	σάς/σας	αυτών	αυτών	αυτών
4de nv	εμάς/μας	εσάς/σας	αυτούς	αυτές	αυτά

Zoals gezegd worden de persoonlijke voornaamwoorden in het Moderne Grieks meestal weggelaten en wordt door de uitgang van het werkwoord duidelijk wat de persoonsvorm is. b.v.«(εγώ) αγοράζω» - «(εσύ) αγοράζεις» - ik koop - jij koopt

De sterke vorm van de persoonlijke voornaamwoorden wordt gebruikt als er een duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen de personen, a.v.:

• Als we de nadruk leggen op de persoon.
• Als we het contrast willen aanduiden tussen één persoon en niemand anders.
• Als ze functioneren als onderwerp, lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp van het werkwoord.
• Als ze functioneren als lijdend- of meewerkend voorwerp in een zin met een voorzetsel. (Na de genoemde voorzetsels «από» en «σε», inclusief «με, για, χωρίς» - met, voor, zonder wordt altijd de sterke vorm gebruikt.
• Als ze op zichzelf functioneren.
• Als het persoonlijke voornaamword niet wordt genoemd.

Voobeelden hiervan zijn:

Het bezittelijke voornaamwoord

Enkelvoud - ενικός αριθμός		Meervoud - πληθυντικός αριθμός
μου	mijn	μας	onze
σου	jouw	σας	uw, jullie
του	zijn	τους	hun
της	haar	τους	hun

Dit bezittelijke voornaamwoord wordt gevormd door de 2de naamval van het zwakke persoonlijke voornaamwoord te gebruiken. (zie hiervoor les 2)

De tweede vorm bezittelijke voornaamwoorden is de benadrukte vorm (zie hiervoor les 2)

Enkele voorbeelden met deze vorm van de bezittelijke voornaamwoorden zijn:

Soms wordt het bezittelijke voornaamwoord tussen het bijvoeglijke naamwoord en zelfstandig naamwoord geplaatst, zoals in: «το ωραίο μου κήπο» - mijn mooie tuin.

Zelfstandig naamwoorden met drie lettergrepen en met het accent op de derde lettergreep vanaf het einde van het woord, krijgen een extra accent op de lettergreep voorafgaand aan het bezittelijke voornaamwoord:

De lidwoorden

Het MG kent twee soorten lidwoorden, het bepaalde en het onbepaalde. Beiden worden verbogen naar naamval en geslacht. Daarnaast is het uiteraard ook van belang of het zelfstandig naamwoord in het enkelvoud of in het meervoud staat. Het bepaalde lidwoord duidt op een specifiek item, in tegenstelling tot het onbepaalde lidwoord, dat wordt gebruikt voor niet-specifieke onderdelen.

Het bepaalde lidwoord

Εnkelvoud - ενικός αριθμός

Naamvallen	Mannelijk	Vrouwelijk	Onzijdig
1ste naamval	ο	η	το
2de naamval	του	της	του
4de naamval	το(ν)	τη(ν)	το

Μeervoud - πληθυντικός αριθμός

Naamvallen	Mannelijk	Vrouwelijk	Onzijdig
1ste naamval	οι	οι	τα
2de naamval	των	των	των
4de naamval	τους	τις	τα

Het onbepaalde lidwoord

Enkelvoud - ενικός αριθμός

Naamvallen	Mannelijk	Vrouwelijk	Onzijdig
1ste naamval	ένας	μια, μία	ένα
2de naamval	ενός	μιας, μίας	ενός
4de naamval	ένα(ν)	μια(ν), μία(ν)	ένα

Voor het onbepaalde lidwoord wordt in het enkelvoud een gebruikt. Het gaat in alle geslachten in vorm samen met het cijfer een, maar niet in betekenis.

In deze les worden de volgende werkwoorden, zelfstandige naamwoorden, voorzetsels, lidwoorden, bijwoorden en bijvoeglijke, persoonlijke- en bezittelijke voornaamwoorden gebruikt, incl. b.g. notities, in zinnen gebruikt:

Grieks	Nederlands
	betekenis	woordsoort
αγοράζω	kopen	regelmatig werkwoord met actieve en passieve vormen
είμαι	zijn	onregelmatig werkwoord, hulpwerkwoord, koppelwerkwoord
έχω	hebben	onregelmatig werkwoord, hulpwerkwoord
πηγαίνω/πάω	gaan	onregelnmatig werkwoord in de avtieve vorm
η δασκάλα	de lerares	vrouwelijk zelfstandig naamwoord
ο δάσκαλος	de leraar	mannelijk zelfstandig naamwoord
η οικογένεια	de familie	vrouwelijk zelfstandig naamwoord
η αδελφή	de zus	zelfstandig naamwoord
ο αδελφός	de broer	mannelijk zelfstandig naamwoord
η δουλειά	het werk	vrouwelijk zelfstandig naamwoord
το σπίτι	het huis	onzijdig zelfstandig naamwoord
το σχολείο	de school	onzijdig zelfstandig naamwoord
το μάθημα	de les	onzijdig zelfstandig naamwoord
ο φίλος	de vriend	mannelijk zelfstandig naamwoord
η φίλη	de vriendin	vrouwelijk zelfstandig naamwoord
ο κήπος	de tuin	mannelijk zelfstandig naamwoord
ο δρόμος	de straat	mannelijk zelfstandig naamwoord
ο άντρας	de man	mannelijk zelfstandig naamwoord
η γυναίκα	de vrouw	vrouwelijk zelfstandig naamwoord
η μητέρα	de moeder	vrouwelijk zelfstandig naamwoord
ο πατέρας	de vader	mannelijk zelfstandig naamwoord
το μαγαζί	de winkel	onzijdig zelfstandig naamwoord
η χώρα	het land	zelfstandig naamwoord
η Ελλάδα	Griekenland	vrouwelijk zelfst. naamwoord/eigennaam
η Ολλανδία	Holland	mannelijk zelfst. naamwoord/eigennaam
ο Γιάννης	Jan	mannelijk zelfst. naamwoord/eigennaam
από	van, vanaf, sinds etc	voorzetsel
σε	naar	voorzetsel
του	zijn	bezittelijk voornaamwoord
της	haar	bezittelijk voornaamwoord
αυτός	hij	persoonlijk voornaamwoord
αυτή	zij	persoonlijk voornaamwoord
μπροστά	aan de voorkant	bijwoord
πολύ	zeer, erg	bijwoord
εδώ	hier	bijwoord
εκεί	daar	bijwoord
ωραίος, α, -ο	mooi	bijvoeglijk naamwoord
όμορφος, -η, -ο	mooi, prachtig	bijvoeglijk naamwoord
μεγάλος, -η, -ο	groot, geweldig	bijvoeglijk naamwoord
δύσκολος, -η, -ο	moeilijk,lastig	bijvoeglijk naamwoord
καλός, ή, -ό	goed	bijvoeglijk naamwoοrd

Enkele zinnen hiermee gevormd zijn:

Grieks	Nederlands
01. Εσείς πού πάτε;	Waar gaan jullie heen?
02. Αυτός είναι ο Γιάννης.	Dat (hij) is Jan.
03. Είναι από την Ολλανδία.	Hij komt uit Holland.
04. Έχει ένα σπίτι εδώ.	Hij heeft hier een huis.
05. Αυτή και ο φίλος της αγοράζουν το σπίτι.	Zij en haar vriend kopen het huis.
06. Έχουν πολύ καλούς φίλους.	Zij hebben zeer goede vrienden.
07. Είναι δασκάλα.	Zij is onderwijzeres
08. Είναι δάσκαλος.	Hij is onderwijzer.
09. Έχουν μεγάλο κήπο.	Zij hebben een grote tuin.
10. Είναι η καλή φίλη του.	Zij is zijn goede vriendin.
11. Ο κήπος είναι μπροστά, στο δρόμο.	De tuin is aan de voorkant, aan de straat.
12. Το μάθημα στο σχολείο είναι πολύ δύσκολο.	De les op school is zeer moeilijk.
13. Ο δάσκαλός της είναι από την Ολλανδία.	Haar onderwijzer komt uit Holland.
14. Ο πατέρας του έχει μια μεγάλη οικογένεια.	Zijn vader heeft een grote familie.
15. Η μητέρα της πηγαίνει στο μαγαζί.	Haar moeder gaat naar de winkel.
16. Έχει την δουλειά της εκεί.	Zij heeft daar haar werk.
17. Η Ελλάδα είναι μια μεγάλη χώρα.	Griekenland is een groot land.
18. Ο πατέρας μου είναι ένας όμορφος άντρας.	Mijn vader is een knappe man.
19. Ο κήπος είναι ωραίος.	De tuin is mooi.
20. Ο πατέρας και η μητέρα μας έχουν ένα μαγαζί.	Onze vader en moeder hebben een winkel.

In bovenstaande zinnen 5, 10, 13, 14, 15, 16, 18, en 20 wordt het bezittelijke voornaamwoord gebruikt. Allen met zelfstandige naamwoorden in de 1ste naamval, behalve in zin 16 met de 4de naamval, omdat het zelfstandige naamwoord het lijdend voorwerp is.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het werkwoord/hulpwerkwood «πάω, πηγαίνω».

• In de eerste zin wordt het persoonlijke voornaamwoord gebruikt om het extra te benadrukken. Tevens wordt ook in zin 1 «πάω» gebruikt en in zin 15 «πηγαίνω». Ze zijn volledig uitwisselbaar in de onvoltooid tegenwoordige tijd van de aantonende wijs (hierboven). Er zijn wel verschillen in het gebruik van «πάω» en «πηγαίνω», bv. met de partikels «θα» van de 2de toekomende tijd, in de aantonende wijs en «να» van de aoristus, in de aanvoegende wijs. Dit heeft te maken met eenmalige beeindigde acties en een nog voortdurende activiteiten. Verder zijn er enkele uitdrukkingen waar het ene beter in past dan het andere b.v. laten we gaan! - «πάμε!» en niet «πηγαίνουμε!». Tekst en uitleg van de partikels is hier te vinden.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het werkwoord «αγοράζω».

• «αγοράζω» is een regelmatig werkwoord met een actieve en passieve vorm.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het werkwoord «είμαι».

• Het werkwoord «είμαι» is tevens een koppelwerkwoord en een hulpwerkwoord. Het wordt gebruikt om het onderwerp in een zin te verbinden met een bijvoeglijk of eventuele andere naamwoorden. Het heeft geen voltooide tijden, alleen de onvoltooid tegenwoordige tijd en de onvoltooid verleden tijd.
• In zin 2 wordt de derde persoon enkelvoud «είναι» met het persoonlijke voornaamwoord «αυτός» gebruikt om nogmaals te benadrukken dat het hier «Γιάννη» betreft, terwijl in zin 3, als gevolg van de opmerking in zin 2 het persoonlijke voornaamword wordt weggelaten, omdat het duidelijk is dat het nog steeds over «Γιάννη» gaat. Als deze zin «Είναι από την Ολλανδία» op zich zelf zou staan, zou de vertaling ervan ook: Zij komt uit Holland kunnen zijn.
• In de zinnen 7 en 8 is het duidelijk dat het persoonlijke voornaamwoord weggelaten kan worden door de vrouwelijke en mannelijke zelfstandige naamwoorden.
• In de zinnen 2, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 17, 18 en 19 wordt «είναι» als koppelwerkwoord gebruikt.

De onvoltooid tegenwoordige tijd in de aantonende wijs van het werkwoord «έχω».

• «έχω» is een onregelmatig werkwoord, waarvan alleen de onvoltooid tegenwoordige tijd regelmatig is. Het wordt evenals «είμαι» - zijn gebruikt als hulpwerkwoord bij de vorming van voltooide tijden. Zelf heeft «έχω» geen voltooide tijden en geen passieve vorm.
• Zin 4 hoort bij zin 2 en 3 die beiden over «Γιάννη» gaan, zodoende wordt hier geen persoonlijk voornaamwoord gebruikt.
• In zin 9 is de 3de persoon meervoud gebruikt, zij hebben. Hier is duidelijk dat geen persoonlijk voornaamwoord nodig is, evenals in zin 20 betreft «έχουν» natuurlijk ook zij in de vorm «Ο πατέρας και η μητέρα μας» in de 3de persoon meervoud.
• Zin 14 is «έχει» met «ο πατέρας του» zijn vader, in de 3de persoon enkelvoud.
• Bij «έχει» in zin 16 is het door «την δουλειά της» duidelijk dat het persoonlijke voornaamword niet nodig is.
• Als we zin 6 «Έχουν πολύ καλούς φίλους», ontleden, dan is zij het onderwerp (wordt niet in het Grieks genoemd), hebben is het gezegde, zeer is een bijwoordelijke bepaling (er wordt nl. iets over het bijvoeglijke naamwoord goed gezegd) en goede vrienden is het lijdend voorwerp (dit kun je bepalen door wie of wat) voor de zinsdelen te zetten, in dit geval: wat hebben zij? «καλούς φίλους» is dus de 4de naamval meervoud van het zelfstandige naamwoord «φίλος» en het bijvoeglijke naamwoord «καλός». Ze eindigen op «ος» en «ός». Van beiden woorden zijn 1ste naamvallen meervoud «φίλοι» en «καλοί», dan zijn de uitgangen voor de 4de naamvallen «-ους» en «-ούς». Zie de mannelijke zelfstandige naamwoorden die eindigen op «ος» hier en de bijvoeglijke naamwoorden die eindigen op «ός» hier.