De volledige verbuiging in de 1ste, 2de, 4de en 5de naamval. De aanverwante pagina is op de volgende link te vinden:
uitgangsvormen van de bijvoegelijke naamwoorden
- Bijna alle bijvoeglijke naamwoorden op «-ος» volgen dit verbuigings patroon. Dit zijn de meest algemene bijvoeglijke naamwoorden. Ze kunnen het accent op de laatste, de voorlaatste of de derde lettergreep van achter hebben. Het accent blijft over het algemeen op dezelfde lettergreep met uitzondering van enkele vormen in de 2de naamval meervoud, waar het accent een verschuiving kan ondergaan.
- Hun stam eindigt op een medeklinker of op een klinker zonder het accent, behalve op «-ι».
- Het valt op dat de uitgangen op «-ος», «-η» and «-ο» identiek zijn aan achtereenvolgens de mannelijke, de vrouwelijke en de onzijdige vormen van de zelfstandige naamwoorden.
- Deze groep omvat de passieve deelwoorden in de tegenwoordige tijd eindigend op «-όμενος», «-ώμενος» or «-ούμενος», passieve voltooide deelwoorden eindigend op «-μένος», de drie trappen van vergelijking, eindigend op «-τερος», «-τατος» or «-ιστoς» en de rangtelwoorden.
παιδικός - kinderlijk, kinderachtig, jeugdig
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
παιδικός |
παιδική |
παιδικό |
παιδικοί |
παιδικές |
παιδικά |
2de |
παιδικού |
παιδικής |
παιδικού |
παιδικών |
παιδικών |
παιδικών |
4de |
παιδικό |
παιδική |
παιδικό |
παιδικούς |
παιδικές |
παιδικά |
5de |
παιδικέ |
παιδική |
παιδικό |
παιδικοί |
παιδικές |
παιδικά |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
Παιδικά παιχνίδια |
Kinder speelgoed |
Παιδική συμπεριφορά |
Kinderlijk gedrag |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- αγνός |
zuiver, onschuldig |
- ακριβός |
duur |
- αρκετός |
genoeg, voldoende |
- γαλλικός |
frans |
- βραδινός |
avondlijk, nachtelijk |
- γυμνός |
naakt, ontbloot |
- δυνατός |
sterk, mogelijk |
- ηλιακός |
zonne, solar |
- καλός |
goed |
- λεπτός |
slank, dun |
- μακρινός |
op afstand, ver, afgelegen |
- μικρός |
klein |
- μοναδικός |
uniek, enig |
- ναυτικός |
maritiem, marine |
- νεαρός |
jong |
- οικιακός |
huishoudelijk |
- πιθανός |
waarschijnlijk, vermoedelijk, mogelijk |
- σοβαρός |
ernstig, serieus |
- σκοτεινός |
duister, donker |
- σφιχτός |
strak, bekrompen, stevig |
- σωστός |
correct |
- ταπεινός |
nederig, bescheiden |
- τυχερός |
gelukkig (spel) |
- τρελός |
gek, gekke, dol |
- χονδρός |
dik, grof |
μεγάλος - groot, fantastisch, geweldig
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
μεγάλος |
μεγάλη |
μεγάλο |
μεγάλοι |
μεγάλες |
μεγάλα |
2de |
μεγάλου |
μεγάλης |
μεγάλου |
μεγάλων |
μεγάλων |
μεγάλων |
4de |
μεγάλο |
μεγάλη |
μεγάλο |
μεγάλους |
μεγάλες |
μεγάλα |
5de |
μεγάλε |
μεγάλη |
μεγάλο |
μεγάλοι |
μεγάλες |
μεγάλα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
μεγάλο πλήθος ανθρώπων |
grote menigte mensen |
οι μεγάλες δυνάμεις |
grote mogendheden |
φίλη χώρα * |
bevriende natie |
φίλοι ακροατές * |
beste luisteraars |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- άσπρος |
wit, blank |
- γεμάτος |
vol, gevuld |
- δρασάτος |
vers |
- ίσος |
gelijk, identiek, recht |
- κοίλος |
uitgehold, hol |
- λίγος |
weinig |
- μαύρος |
zwart, donker |
- μέσος |
middelste, gemiddeld |
- ξένος |
vreemd, onbekend |
- ποικίλος |
bont, gevlekt |
- σκέτος |
zuiver, duidelijk |
- φίλος * |
vriendelijk |
* zie bovenstaande voorbeelden met «φίλος»
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
άρρωστος |
άρρωστη |
άρρωστο |
άρρωστοι |
άρρωστες |
άρρωστα |
2de |
άρρωστου |
άρρωστης |
άρρωστου |
άρρωστων |
άρρωστων |
άρρωστων |
4de |
άρρωστο |
άρρωστη |
άρρωστα |
άρρωστους |
άρρωστες |
άρρωστα |
5de |
άρρωστε |
άρρωστη |
άρρωστα |
άρρωστοι |
άρρωστες |
άρρωστα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
άρρωστο δέντρο |
zieke boom |
άρρωστη κοινωνία |
zieke maatschappij |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- άγιος |
heilige, sint |
- ακέραιος |
geheel, integraal |
- ακούραστος |
onvermoeibaar, onvermoeid |
- άσωτος |
losbandig, onzedelijk, kwistig |
- βέβαιος |
zeker |
- βουνισίος |
van de bergen, hillbilly |
- βρώσιμος |
eetbaar |
- δίκαιος |
eerlijk, rechtvaardig, billijk |
- δύσκολος |
moeilijk, lastig |
- έγγαμος |
getrouwd, gehuwd |
- ελεύθερος |
vrij, ongehuwd |
- έξυπνος |
slim, intelligent |
- ήρεμος |
rustig, vredig |
- ήσυχος |
kalm, rustig |
- έτοιμος |
klaar, gereed |
- μάλλινος |
wollen, van wol |
- μονότονος |
monotoom, vlak |
- νόμιμος |
legaal, legitiem |
- ξύλινος |
houten |
- ξύπνιος |
wakker, uitgeslapen, snugger |
- όμορφος |
prachtig, mooi |
- ουράνιος |
hemels, paradijselijk |
- πράσινος |
groen |
- υπόλογος |
aansprakelijk |
- φρόνιμος |
logisch, verstandig |
- χειροκίνητος |
handmatig |
- χρήσιμος |
bruikbaar, nuttig |
- Met betrekking tot het accent van alle bijvoeglijke naamwoorden is er een sterke tendens het gedurende de gehele verbuiging op dezelfde lettergreep te handhaven, ongeacht wat er gebeurt met de verbuiging van het naamwoord. Maar natuurlijk zijn er ook uitzonderingen.
- Een van die uitzonderingen komt soms voor bij de genitief meervoud van alle geslachten van de bijvoegelijke naamwoorden met het accent op de derde lettergreep van achter (antepenultimate). Er kan een verschuiving van het accent plaatsinden naar de voorlaatste lettergreep (penultimate). De aanleiding voor deze verschuiving van het accent is wellicht het bevorderen van de welluidendheid.
- Zo'n zelfde verschuiving komt af en toe voor bij de genitief (2de naamval) enkelvoud en de accusatief (4de naamval) meervoud.
- Deze verschuivingen zijn normaal als zulke bijvoeglijke naamwoorden verzelfstandigd worden, m.a.w. de bijvoeglijke naamwoorden worden gebruikt als zelfstandige naamwoorden. bv. «ένας πλούσιος» - een rijke man, «μια πλούσια» - een rijke vrouw.
- De uitgang «-ον» wordt soms gebruikt in de mannelijke accusatief (4de naamval) enkelvoud, voornamelijk zonder zelfstandig naamwoord «Τον ξέρω από μικρόν» - Ik ken hem vanaf jonge leeftijd. In de nominatief en accusatief onzijdig enkelvoud, wanneer een onzijdig bijvoeglijk naamwoord voorkomt met een aanvullende zin of als het bijwoordelijk gebruikt wordt, wordt de meer geleerde uitgang «-ον» ook gebruikt zoals: «Πιθανόν να έρθει» - (het is) waarschijnlijk dat hij (of zij) komt. Het werkwoord «είμαι» wordt weggelaten.
- Dit type bijvoeglijke naamwoorden met de uitgangen op «-ος, -η, -ο» heeft ook woorden met een stam eindigend op de klinker «-ι». In dat geval zijn ze soms te vinden in het vrouwelijk enkelvoud met de uigang op «-α» en de genitief (2de naamval) op «-ας», zoals «βέβαια» - zeker, stellig
- Dit verbuigings patroon wordt gebruikt bij de deelwoorden in de tegenwoordige tijd van de passieve vorm eindigend op «-όμενος», «-ώμενος» of «-ούμενος» en bij de voltooide deelwoorden van de passieve vorm eindigend op «-μένος».
- Het zelfde geldt voor de trappen van vergelijking die eindigen op «-τερος» en de overtreffende trap eindigend op «-τατος» of «-ιστoς».
- Ook de rangtelwoorden volgen hetzelfde patroon.
- Bijvoegelijke naamwoorden (incl. de vergrotende en overtreffende trap), waarvan de stam eindigt op «-ρ» hebben soms ook een vrouwelijke vorm eindigend op «-α» bv. «αριστερά» en «δευτέρα».
- Het enige verschil tussen dit type bijvoeglijke naamwoorden en het bovengenoemde type op «-ος» is dat de vrouwelijke vorm enkelvoud op «-α» en de 2de naamval op «-ας» eindigt. Deze categorie bevat alle bijvoeglijke naamwoorden op «-ος» met een stam die eindigt op «ι», met of zonder accent, en op iedere andere klinker met het accent.
- Zoals eerder gezegd blijft het accent normaal gesproken op dezelfde lettergreep, maar soms is er toch een verschuiving van de derde lettergreep van achter naar de tweede. Dit gebeurt met name in de formele taal bij de tweede naamval meervoud en ook als een bijvoeglijk naamwoord verzelfstandigd is.
παλιός - oud, versleten, shabby
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
παλιός |
παλιά |
παλιό |
παλιοί |
παλιές |
παλιά |
2de |
παλιού |
παλιάς |
παλιό |
παλιών |
παλιών |
παλιών |
4de |
παλιό |
παλιά |
παλιό |
παλιούς |
παλιές |
παλιά |
5de |
παλιέ |
παλιά |
παλιό |
παλιοί |
παλιές |
παλιά |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
δρόμοι παλιοί |
oude straten |
παλιά ρούχα |
oude kleren |
τα παλιά |
de oude tijd |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- γηραιός |
hoog bejaard, ietwat bejaard |
- δεξιός |
rechts, rechtshandig |
- μακρός |
lang |
- παμφαγός |
omnivoor |
- πλωριός |
voor (naut.) |
- πρυμιός |
achter (naut.) |
- ριζιμιός |
vast geworteld |
- σκολιός |
scheef |
κρύος - koud, kil, koel
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
κρύος |
κρύα |
κρύο |
κρύοι |
κρύες |
κρύα |
2de |
κρύου |
κρύας |
κρύου |
κρύων |
κρύων |
κρύων |
4de |
κρύο |
κρύα |
κρύο |
κρύους |
κρύες |
κρύα |
5de |
κρύε |
κρύα |
κρύο |
κρύοι |
κρύες |
κρύα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
κρύο νερό |
koud water |
κρύα στάχτη |
koude as |
κρύα χέρια, ζεστή καρδιά. |
koude handen, warm hart |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- αδαμιαίος |
zeer naakt (adam) |
- αεριούχος ** |
gashoudend |
- αθώος |
onschuldig, naief |
- ακμαίος |
bloeiend, evergiek, florrisant |
- άκρος * |
buitensporig, perfect, volkomen |
- αιγαίος |
eagean |
- αρχαίος |
oud, antiek |
- αστείος |
grappig, geestig |
- γενναίος |
dapper, nobel, edelmoedig, galant |
- γκρίζος * |
grijs |
- θείος |
goddelijk, hemels |
- θρήσκος * |
vroom, godvruchtig |
- ιωδιούχος ** |
jodium houdend |
- κακούργος ** |
crimineel |
- καρποφόρος ** |
vruchtbaar |
- λείος |
glad |
- μοντέρνος * |
modern, hedendaags |
- νέος |
jong, jeugdig, nieuw |
- πανούργος ** |
sluw, slim |
- παρθένος * |
maagd, zuiver |
- πράος |
mild, zachtmoedig |
- πτυχιούχος ** |
gediplomeerd |
- ρωμαλέος |
krachtig, sterk, robuust |
- σκούρος * |
donker |
- στείρος * |
steriel |
- στέρφος * |
onvruchtbaar |
- σώος |
veilig |
- τυχαίος |
toevallig, lukraak |
- ωραίος |
prachtig, mooi |
- Ondanks het voorgeschreven gebruik voor dit type met het accent op de voorlaatste lettergreep, is er nog een groep bijvoeglijke naamwoorden die geen stam hebben eindigend op een klinker, maar toch dit patroon volgen, (zie * boven) Tevens inbegrepen in deze groep zijn de bijvoeglijke naamwoorden met de volgende achtervoegsels «-ούχος», «-φόρος» en
«-ούργος», (zie ** boven).
καθάριος - rein, net, schoon, eerlijk
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
καθάριος |
καθάρια |
καθάριο |
καθάριοι |
καθάριες |
καθάρια |
2de |
καθάριου |
καθάριας |
καθάριου |
καθάριων |
καθάριων |
καθάριων |
4de |
καθάριο |
καθάρια |
καθάριο |
καθάριους |
καθάριες |
καθάρια |
5de |
καθάριε |
καθάρια |
καθάριο |
καθάριοι |
καθάριες |
καθάρια |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
καθάρια μάτια |
scherpzinnige ogen |
καθάριο πρόσωπο |
net gezicht |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- άγριος |
wild, gemeen, geweldadig |
- άδειος |
leeg |
- αδέξιος |
onhandig, stuntelig |
- άθλιος |
laag, ellendig |
- αίσιος |
favorable, good |
- αιώνιος |
eternal perpetual |
- ανόμοιος |
ongelijkvormig |
- αλλήλεγγυος |
solidariteit |
- αρνίσιος' |
lamb |
- ασημένιος |
zilver, van zilver |
- βελουδένιος |
fluweelachtig |
- βουνίσιος |
bergachtig |
- γαλήνιος |
vredig, rustig |
- δημόσιος |
publiek |
- δόλιος |
slinks, achterbaks |
- επιτήδειος |
behendig, handig, kundig |
- ηλίθιος |
dom |
- ίδιος |
hetzelfde, identiek, eigen |
- ίσιος |
direct, duidelijk, regelrecht |
- καινούριος |
nieuw |
- κούφιος |
hol, verzonken |
- κυκλώπειος |
cyclopisch |
- μαρμαρένιος |
marmeren |
- μέτριος |
midden, middelmatig, middelgroot |
- όμοιος |
gelijk, zoals, soortgelijk |
- όρθιος |
rechtop, rechtopstaand, |
- ουράνιος |
hemels |
- παρόμοιος |
soortgelijk, gelijksoortig |
- περίσσιος |
buitensporig, overbodig, overtollig |
- πλάγιος |
hellend, schuin |
- σάπιος |
rot, vervallen, slecht |
- σιδερένιος |
ijzer |
- σπάνιος |
zeldzaam, schaars, zelden |
- τέλειος |
compleet, volmaakt |
- τεράστιος |
enorm, reusachtig |
- τίμιος |
eerlijk |
- υπόγειος |
ondergronds, geheim |
- χρόνιος |
permanent, eeuwigdurend, chronisch |
- Opvallend voor dit type bijvoeglijke naamwoorden met de klemtoon op de derde lettergreep van achter, is dat ze veelal op «-ιος» eindigen maar ook de uitgangen «-οιος», «-ειος» en
«-υιος» komen voor.
- De bijvoeglijke naamwoorden met de uitgangen «-ένιος» en «-ίσιος» zijn afgeleiden van zelfstandige naamwoorden, bv. «ασημένιος» - zilver of van zilver stamt af van het woord «ασημί» - zilver
- Bij dit type bijvoeglijke naamwoorden wordt «-ος» ook in een bepaalde context voor de vrouwelijke vorm gebruikt, terwijl de onzijdige vorm normaal «-ο» blijft.
- Deze eigenaardigheid van de vormleer wordt bepaald door het zinsverband. Bij dit verschijnsel, in de formele, geleerde taal, wordt soms de mannelijke vorm gebruikt om vrouwelijke zelfstandige naamwoorden te wijzigen.
- Ze zijn van geleerde herkomst uit het Oude Grieks en worden niet gezien als een vaste categorie bijvoeglijke naamwoorden. En sommige bijvoeglijke naamwoorden met het accent op de laatste lettergreep zoals bv. «ειδοποιός» - specifiek hebben zelfs geen afzonderlijke vrouwelijke vormen.
- In feite is dit fenomeen een overblijfsel van geleerde traditie. Bijvoeglijke naamwoorden voorafgegaan door het negatieve «α» en de meeste samengestelde bijvoeglijke naamwoorden volgen dit patroon. Hoewel sommige van deze bijvoeglijke naamwoorden ook de normale vrouwelijke vormen krijgen.
Uitgangen op: «-ος,-ος/-η,-ο»
ενεργός - actief, werkend
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
ενεργός |
ενεργός/ή |
ενεργό |
ενεργόι |
ενεργόι/ές/ |
ενεργά |
2de |
ενεργού |
ενεργού/ής |
ενεργού |
ενεργών |
ενεργών |
ενεργών |
4de |
ενεργό |
ενεργό/ή |
ενεργό |
ενεργούς |
ενεργούς/ές |
ενεργά |
5de |
ενεργέ |
ενεργέ/ή |
ενεργό |
ενεργοί |
ενεργοί/ές |
ενεργά |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
ενεργοί πολίτες |
actieve burgers |
ενεργό ηφαίστειο |
actieve vulcaan |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- ανενεργός |
inactief |
- γενεσιουργός |
generatief |
- θερμαγωγός |
convectief |
- ραδιενεργός |
radioactief |
- σιτοπαραγωγός |
graan producerend |
έγγαμος - getrouwd, gehuwd
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
έγγαμος |
έγγαμος/η |
έγγαμο |
έγγαμοι |
έγγαμοι/ες< |
έγγαμα |
2de |
έγγαμου |
έγγαμου/ης |
έγγαμου |
έγγαμων |
έγγαμων |
έγγαμων |
4de |
έγγαμο |
έγγαμο/η |
έγγαμο |
έγγαμους |
έγγαμους/ες |
έγγαμα |
5de |
έγγαμε |
έγγαμε /η |
έγγαμο |
έγγαμοι |
έγγαμοι/ες |
έγγαμα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
Οι έγγαμοι υπάλληλοι λαμβάνουν ειδικό επίδομα. |
De getrouwde medewerkers krijgen een speciale toelage. |
έγγαμη γυναίκα |
getrouwde vrouw |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- Ανθρωπόκαινος |
Anthropoceen |
- κάθετος |
verticaal, steil, spits |
- μειόκαινος |
Mioceen |
- ολόκαινος |
Holoceen |
- ολιγόκαινος |
Oligoceen |
- πλειόκαινος |
Pleioceen |
- πλειστόκαινος |
Pleistoceen |
uitgangen op: «-ος,-ος,-ο»
ειδοποιός* - specifiek, onderscheidend, kenmerkend
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
ειδοποιός |
ειδοποιός |
ειδοποιό |
ειδοποιοί |
ειδοποιοί |
ειδοποιά |
2de |
ειδοποιoύ |
ειδοποιoύ |
ειδοποιoύ |
ειδοποιών |
ειδοποιών |
ειδοποιών |
4de |
ειδοποιό |
ειδοποιό |
ειδοποιό |
ειδοποιούς |
ειδοποιούς |
ειδοποιά |
5de |
ειδοποιέ |
ειδοποιέ |
ειδοποιό |
ειδοποιοί |
ειδοποιοί |
ειδοποιά |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
ειδοποιό γνώρισμα |
onderscheidende eigenschap |
ειδοποιός διαφορά |
kenmerkend verschil |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- αγαθοεργός |
liefdadig, charitatief |
- αγαθοποιός |
weldadige, liefdadig |
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
αεριούχος |
αεριούχος |
αεριούχο |
αεριούχοι |
αεριούχοι |
αεριούχα |
2de |
αεριούχου |
αεριούχου |
αεριούχου |
αεριούχων |
αεριούχων |
αεριούχων |
4de |
αεριούχο |
αεριούχο |
αεριούχο |
αεριούχυος |
αεριούχους |
αεριούχα |
5de |
αεριούχε |
αεριούχε |
αεριούχο |
αεριούχοι |
αεριούχοι |
αεριούχα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
αεριούχα ποτά |
koolzuurhoudende dranken |
αεριούχο μεταλλικό νερό |
koolzuurhoudend mineraal water |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- εντομοκτόνος |
insectendodend, insecticide |
- ερπυστριοφόρος |
voorzien van rupsband |
- νεκροφάγος |
aasetend, aasvoedend |
- σαρκοφάγος |
carnivoor, vleesetend |
- ωοτόκος |
eierleggend |
έγκυος * - zwanger, drachtig
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
έγκυος |
έγκυος |
έγκυο |
έγκυοι |
έγκυοι |
έγκυα |
2de |
έγκυου |
έγκυου |
έγκυου |
έγκυων |
έγκυων |
έγκυων |
4de |
έγκυο |
έγκυο |
έγκυο |
έγκυους |
έγκυους |
έγκυα |
5de |
έγκυε |
έγκυε |
έγκυο |
έγκυοι |
έγκυοι |
έγκυα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
έξι μηνών έγκυος |
zes maanden zwanger |
μένω έγκυος |
zwanger worden |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- αγένειος |
baardeloos, (fig.) naïef, jeugdig |
- προσοφθάλμιος |
oculair |
- * Voor dit bijvoeglijke naamwoord wordt in zeldzame gevallen de vrouwelijke vorm «έγκυα» gebruikt, terwijl in het vrouwelijke meervoud het gebruik van «έγκυες» normaler is dan «έγκυοι».
Uitgangen op: «-ος,-ος/α,-ο»
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
αειφόρος |
αειφόρος/ αειφόρα |
αειφόρο |
αειφόροι |
αειφόροι/ αειφόρες |
αειφόρα |
2de |
αειφόρου |
αειφόρου/ αειφόρας |
αειφόρου |
αειφόρων |
αειφόρων |
αειφόρων |
4de |
αειφόρο |
αειφόρο/ αειφόρα |
αειφόρο |
αειφόρους |
αειφόρους/ αειφόρες |
αειφόρα |
5de |
αειφόρε |
αειφόρε/ αειφόρα |
αειφόρο |
αειφόροι |
αειφόροι/ αειφόρες |
αειφόρα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
αειφόρος ανάπτυξη |
duurzame ontwikkeling |
Το προάγει την αειφόρο ανάπτυξη των μεταφορών. |
Het promoot de duurzame ontwikkeling van het transport |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- αδειούχος |
op verlof, met verlof, in licentie |
- αδηφάγος |
gulzig, vraatzuchtig |
- κεραυνοβόλος |
bliksem, snel, onverwacht |
- νικηφόρος |
zegevierend, overwinnend |
έγγειος - geland, afgeleid van het land
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
έγγειος |
έγγειος/α |
έγγειο |
έγγειοι |
έγγειοι/ες |
έγγεια |
2de |
έγγειου |
έγγειου/ας |
έγγειου |
έγγειων |
έγγειων |
έγγειων |
4de |
έγγειο |
έγγειο/α |
έγγειο |
έγγειους |
έγγειους/ες |
έγγεια |
5de |
έγγειε |
έγγειε/α |
έγγειο |
έγγειοι |
έγγειοι/ες |
έγγεια |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
έγγειες βελτιώσεις |
verbetering van het grondgebied |
έγγειος ιδιοκτησία |
land bezit |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- άβιος |
levenloos |
- βόρειος * |
noord, noordelijk |
- εγκύκλιος |
circelvormig, circulair |
- διαγώνιος |
diagonaal |
- εξωμήτριος |
buitenbaarmoederlijk |
- νότιος * |
zuiden |
- υδρόγειος |
amfibisch |
- Sommige vrouwelijke zelfstandige naamwoorden eindigend op «-ος» zijn eigenlijk verzelfstandigde bijvoeglijke naamwoorden waarbij het zelfstandige naamwoord dat zij oorspronkelijk wijzigen is weg gelaten, zoals bij «η διαγώνιος» - de diagonaal en «η εγκύκλιος» - de circel
- * Voor de bijvoeglijke naamwoorden «βόρειος» en «νότιος» worden in enkele gevallen mannelijke vormen gebruikt met vrouwelijke zelfstandige naamwoorden, zoals «η Βόρειος Αμερική» - Noord Amerika en «η Νότιος Αμερική» - Zuid Amerika. Enkele voorbeelden zijn:
ελληνικά |
ολλανδικά |
Την κατάσταση στη Βόρειο Αμερική. |
De situatie in Noord Amerika. |
Χώρες της Νοτίου Αμερικής. |
Landen van Zuid Amerika. |
Η αποκατάστασή στη βόρειο Κύπρο. |
De restauratie in Noord Cyprus. |
Καταστροφή του περιβάλλοντος στη Νότιο Αφρική. |
Milieu schade in Zuid Afrika. |
ξηρός - droog, dor
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
ξηρός |
ξηρή/ά |
ξηρό |
ξηροί |
ξηρές |
ξηροί |
2de |
ξηρού |
ξηρής/άς |
ξηρού |
ξηρών |
ξηρών |
ξηρών |
4de |
ξηρό |
ξηρή/ά |
ξηρού |
ξηρούς |
ξηρές |
ξηρά |
5de |
ξηρέ |
ξηρή/ά |
ξηρού |
ξηροί |
ξηρές |
ξηρά |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
ξηρός λευκός οίνος |
droge witte wijn |
Ξηροί καρποί |
droge noten |
έχει πολύ ξηρή ατμόσφαιρα |
er is een zeer droge atmosfeer |
ξηρά απόσταξη |
droge distillatie |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- αριστερός |
links |
- ερυθρός * |
rood, blozend, vermiljoen |
- στερεός |
solide, stevig, geluid |
- ωχρός |
bleek, flets, doodsbleek |
- φαιός |
grijs |
- παλαιός |
oud, versleten |
- * «ερυθρός» behoort eigenlijk in de categorie met de uitgangen op «-ός, -ή, -ό», maar wordt hier vermeld omdat voor sommige namen de «-ά» uitgang wordt gebruikt i.p.v. de «-ή»:
- H Ερυθρά Θάλασσα - de Rode Zee
- H Ερυθρά Kίνα - het Rode China
- η Ερυθρά Hμισέληνος - de rode halfmaan
σκούρος - donker, somber
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
σκούρος |
σκούρη/α |
σκούρο |
σκούροι |
σκούρες |
σκούρα |
2de |
σκούρου |
σκούρης/ας |
σκούρου |
σκούρων |
σκούρων |
σκούρων |
4de |
σκούρο |
σκούρη/α |
σκούρο |
σκούρους |
σκούρες |
σκούρα |
5de |
σκούρε |
σκούρο/ο |
σκούρο |
σκούροι |
σκούρες |
σκούρα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
τα βλέπω σκούρα |
ik zie het somber in |
μπλε σκούρο |
donkerblauw |
τα βρίσκω σκούρα |
op moeilijkheden stuiten |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- λάβρος |
hevig, driftig |
- λάγνος |
wellustig, wulps, sexy |
- νόθος |
onwettig, onecht |
- φρούδος |
doelloos, hopeloos |
δίκαιος - fair, juist, rechtvaardig, rechtmatig, wettig
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
δίκαιος |
δίκαιη/α |
δίκαιο |
δίκαιοι |
δίκαιες |
δίκαια |
2de |
δίκαιου |
δίκαιης/aς |
δίκαιου |
δίκαιων |
δίκαιων |
δίκαιων |
4de |
δίκαιο |
δίκαιη/α |
δίκαιο |
δίκαιους |
δίκαιες |
δίκαια |
5de |
δίκαιε |
δίκαιη/α |
δίκαιο |
δίκαιοι |
δίκαιες |
δίκαια |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
Δίκαιη κρίση |
Eerlijk oordeel |
Δίκαιος ή αδίκως |
Terecht of onterecht |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- ακέραιος |
volledig, onverdeeld |
- βέβαιος |
zeker, vaststaand |
- στέρεος |
stevig, stabiel |
- |
|
- De woorden «στέρεος» en «στερεός» betekenen beiden ongeveer hetzelfde, stabiel, stevig, duurzaam, vast.
- «στέρεος» wordt gebruikt om weersomstandigheden te beschrijven, om iets te benoemen dat stabiel, solide en duurzaam is of iets te omschrijven dat niet van zijn positie wijkt. Hierbij heeft het gebruik van de «-η», voor de vrouwelijke uitgang, voorrang op de «-α».
- Bij «στερεός» heeft het gebruik van de «-α» voorrang op de «-η» v.w.b. de vrouwelijke uitgang en het wordt o.a. gebruikt om materiaal te beschijven met een dichte textuur, dat de vorm behoudt wanneer er kracht op toegepast wordt, om vast voedsel en vaste stoffen, zoals bv. ijs, te omschrijven en voor constructies die externe invloeden kunnen weerstaan en enkele geografische namen:
ελληνικά |
ολλανδικά |
Η γέφυρα δεν είναι αρκετά στέρεη |
De brug is sterk genoeg. |
στέρεη απόφαση |
vast besluit |
στέρεη γνώμη |
goed advies |
στερεά τροφή |
vast voedsel |
στερεά Ελλάδα |
vaste land van Griekenland |
Ο πάγος είναι νερό σε στερεά κατάσταση |
IJs is water in vaste toestand |
- Dit type bijvoeglijke naamwoorden verschilt alleen van het type eindigend op «-ος, -η, -ο», in de vrouwelijke vormen enkelvoud, waar de uitgang «-ια» gebruikt wordt.
- Het accent blijft de gehele verbuiging op dezelfde lettergreep.
ελαφρός - licht, zacht
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
ελαφρός |
ελαφριά |
ελαφρό |
ελαφροί |
ελαφρές |
ελαφρά |
2de |
ελαφρού |
ελαφριάς |
ελαφρού |
ελαφρών |
ελαφρών |
ελαφρών |
4de |
ελαφρό |
ελαφριά |
ελαφρό |
ελαφρούς |
ελαφρές |
ελαφρά |
5de |
ελαφρέ |
ελαφρός |
ελαφρός |
ελαφροί |
ελαφρές |
ελαφρά |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
ελαφρά ήθη |
lichte zeden |
ελαφριά κουβέρτα |
lichtgewicht deken |
Bijvoegelijke voornaamwoorden met dezelfde verbuiging:
- γλυκός |
zoet, zacht, mild |
- αλαφρός * |
licht, zacht |
- στριγκός |
schel, scherp |
- ψαρός |
grijs, grauw, vergrijsd |
- De herkomst van de bijvoeglijke naamwoorden «ελαφρός» en «αλαφρός» is het Oude Griek. Hiervan afgeleid zijn «αλαφρύς» and «ελαφρύς» van oorsprong uit de Middeleeuwen, met een andere verbuiging. De laatste twee worden behandeld bij de groep bijvoeglijke naamwoorden eindigend op «-ύς.»
nv. |
enkelvoud |
meervoud |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
mannelijk |
vrouwelijk |
onzijdig |
1ste |
φρέσκος |
φρέσκια |
φρέσκο |
φρέσκοι |
φρέσκες |
φρέσκα |
2de |
φρέσκου |
φρέσκιας |
φρέσκου |
φρέσκων |
φρέσκων |
φρέσκων |
4de |
φρέσκο |
φρέσκια |
φρέσκο |
φρέσκους |
φρέσκες |
φρέσκα |
5de |
φρέσκε |
φρέσκια |
φρέσκο |
φρέσκοι |
φρέσκες |
φρέσκα |
Voorbeelden:
ελληνικά |
ολλανδικά |
Πρόσεξε, η βαφή είναι φρέσκια ακόμα. |
Voorzichtig, de verf is nog nat(vers) |
φρέσκη μυζήθρα |
verse kaas |