Nederlands - Modern Grieks

Tot in de jaren 70 van de vorige eeuw werd in de kranten nog steeds het woord «εις» gebruikt, hetgeen «in» betekende. Als we dit voorzetsel combineren met bv. het mannelijk bepaalde lidwoord «ο», maar dan in de vierde naamval «τον», krijgen we de vorm «εις τον». Door het dagelijkse gebruik werd «εις» gereduceerd tot een enkele «σ» (εις + τον > ’σ + τον > στον). Dit gebeurde met de tweede en vierde naamval in het enkel- en meervoud van het bepaalde lidwoord.

Het voorzetsel «σε» geeft een beweging weer. In het MG wordt, in tegenstelling tot in het Nederlands, geen onderscheid gemaakt tussen de beweging van en naar, in en uit een locatie.

Het voorzetsel «σε» wordt gebruikt om het doel van de beweging naar een locatie uit te drukken en tevens de aanwezigheid in en op een locatie.

De Grieken gebruiken «σε», waar wij we in het Nederlands de voorzetsels: in, naar, op, om en over gebruiken.

1. om het meewerkend voorwerp uit te drukken:

N.B.

• De relatie tussen het meewerkend voorwerp en een beweging naar is niet moeilijk te bepalen, aangezien de werkwoorden geven aan, schenken aan, sturen aan en maken voor enige beweging van het lijdend voorwerp naar het meewerkend voorwerp weergeven.
• In de zinnen 3, 5 en 7 zien we een sterk persoonlijk voornaamwoord (als meewerkend voorwerp) in de 4de naamval.
• Behalve in zin 10 waaarin «σε» + de 2de naamval wordt gebruikt, is de rest van de zinnen in de 4de naamval.

2. om de afstand te bepalen: locatie op... of beweging naar...:

N.B.

• Het MG maakt over het algemeen weinig of geen onderscheid tussen de aanwezigheid op een locatie of de beweging naar een locatie, behalve dan in werkwoorden.
• In de laatste twee zinnen wordt de 2de naamval gebruikt. Dit gebeurt in het MG bij uitdrukkingen zoals: iemand's huis, café, winkel etc. Een duidelijk voorbeeld hiervan is «Μένω στου Πέτρου»- Ik logeer bij Peter (het huis van)

3. om de tijd weer te geven of een periode:

N.B.

• «σε» wordt gebruikt om een tijdstip aan te geven of de periode gedurende of na een gebeurtenis.
• In de meeste gevallen geeft «σε» aan wanneer de gebeurtenis of handeling plaats vindt (tijdstip), maar het kan ook een periode omschrijven, zoals: in korte tijd
• De nummers van de dagen van de maanden worden, na de eerste van de maand, voorafgegaan door «στις» en vervolgens in de vrouwelijke vorm van het getal verbogen. De eerste van de maand wordt zonder «σε» weergegeven: «την πρώτη Ιούνιου» - op de eerste juni
• «σε χρόνο ρεκόρ» betekent ook in record tijd (de laatste zin)

N.B.

• Bovenstaande voorbeelden geven de betekenis van de zin weer wanneer «σε» samen met een werkwoord gebruikt wordt. De aard van de werkwoorden toont aan welke interpretatie we eraan moeten geven als we ze met «σε» gebruiken.

• Zin 1: «βλέπω σε» - ergens iets op, in of aan zien
• Zin 2: «είμαι σε» - ergens op of in zijn. In deze zin betekent in, er binnen in
• Zin 3: «κάθομαι (πάνω) σε» - (lett.): ergens op of in gaan zitten.
• Zin 4: «μένω σε» - ergens op of in blijven
• Zin 5: «λάμπω σε» - schijnen op . Hier (fig.) schitteren in of tijdens
• Zin 6: «ζω σε» - leven, wonen op, aan of in duidt een plaats/locatie aan
• Zin 7: «απλώνω σε» - verspreiden over of op
• zin 8: «δένω σε» - vastbinden aan. Hier ombinden (rond de hals van de hond)
• Zin 9: «ξεσπάω σε» - uitbarsten in (lachen of tranen)
• zin 10: «εξελίσσομαι σε» - onwikkelen tot, opgroeien tot

N.B.

• De bijwoorden «γύρω», «μπροστά», «δίπλα» en «κοντά» hebben, als ze samen met het voorzetsel «από» gebruikt worden, een tegenovergestelde betekenis.
• Het gebruik van «μέσα σε» vanuit een beweging in en een positie in is enigszins gecompliceerd, omdat voor een beweging van buiten naar binnen en weer gevolgd door een beweging naar buiten op een andere locatie, «μέσα από» gebruikt wordt. In het MG wordt daarmee een passerende beweging bedoeld.
• Als iemand door een raam kijkt vanuit een positie binnen naar iets wat buiten plaats vindt of andersom, wordt dat in het MG ook als een passerende beweging beschouwd van de persoon die kijkt.

N.B.

• In uitdrukkingen, waarin we iets van het een in het ander veranderen (transformeren), wordt dat meestal met «σε» uitgedrukt, zoals in zin 1.
• De werkwoorden in de zinnen 2, 3 en 4: «υπακούω» - gehoorzamen (aan), «ανθίσταμαι» - weerstand bieden (aan) en «φταίω» - schuld hebben (aan) zijn in het MG, in tegenstelling tot in het Nederlands, intransitieve werkwoorden.
• De functie van «σε» in een goed lopende zin is vaak niet te verklaren. Het gebruik van het voorzetsel in abstracte uitdrukkingen is dusdanig uitgebreid, dat het te veel is om hier te noemen.

N.B.

• Zin 6 is hier in de 4de naamval door het gebruik van «σε». De zin kan ook in de 2de naamval a.v. weergegeven worden: «Η βελτίωση των διπλωματικών σχέσεων»
• Idem in zin 7: «Ο ιερός θεσμός του γάμου»
• Zin 8 is van de vaste uitdrukkingen met «σε» in de informele spreektaal en betekent letterlijk Ik ben een lijk in de vermoeidheid
• De zinnen 9 en 10 spreken voor zich: teleurgesteld zijn in en een ommekeer in.

N.B.

• Zin 11: «βαθιά» is hier een bijwoord.
• Zin 12: «συνεπής» betekent consequent en is in deze zin een bijvoegelijk naamwoord.
• Zin 13: «στην τελική ανάλυση» betekent letterlijk na de laatste analyse en «τελική,» is hier het bijvoegelijke naamwoord, verbogen in de vrouwelijke vorm.
• Zin 14: «ακριβώς» is een bijwoord waarna «σε» gebruikt wordt.
• Zin 15: «φέρνω σε δύσκολη θέση» betekent ook in verlegenheid brengen. «δύσκολη» is weer het vrouwelijke bijvoegelijke naamwoord.

N.B.

In de zinnen 16 t/m 20 worden getallen, nummers en hoeveelheden gebruikt.

Dit systeem bestaat en is duidelijk. Vanwege dit systeem is het niet mogelijk om het voorzetsel «se» en het bepaalde lidwoord in de eerste naamval samen te voegen. De woordjes «σο» (mnl), «ση» (vrl) en «στο» (onz) bestaan dus niet. In de eerste twee gevallen, is dat geen probleem. Met «στο» wel, want de eerste en de vierde naamval van dit geslacht (onz) zijn hetzelfde. Als je dit woordje ziet is het altijd de vierde naamval. (let op: «στο» kan ook voorkomen als een variant van «στον», als de laatste -ν is weggelaten bij zelfstandige naamwoorden die met een ν- of μ- beginnen)